Heelkunde van de aneurysmatische arteriële ziekten

Algemeenheden en symptomatologie

Arteries zijn de natuurlijke leidingen, zoals kleine pijpen, die het bloed van het hart naar de spieren en de organen leidt om ze voeden. De wand van deze bloedvaten kan soms ziek zijn en uitzetten. In plaats van rechtlijnig te zijn krijgen ze een soort zakvorm die men een aneurysma noemt. Een aneurysma kan zich overal bevinden waar er arteries zijn en dus overal in het menselijke lichaam.

Er bestaan nochtans frekwentere zones: distale aorta abdominalis (Figuur 1) > arteria iliaca > arteria poplitea > gemeenschappelijke arteria femoralis > aortaboog en thoracale aorta descendans > carotiden > andere.

Figuur 1 Figuur 2

Ze zijn gedeeltelijk erfelijk en zijn over het algemeen verbonden met de atheromateuse ziekte en dus verbonden met de cardio-vasculaire risicofactoren die zelf de atheromatose bevorderen:

Roken
Diabetes
Cholesterol
Arteriële hypertensie
Erfelijkheid
Belangrijke metabole stoornissen (hemodialyse, enz.)

Hun aanwezigheid lokt niet altijd symptomen uit. Ze zijn soms pijnlijk of kunnen zich manifesteren door een nabijgelegen orgaan samen te drukken: zenuw, ader, viscerale structuur, gewrichten, enz. Ze kunnen gevoeld worden bij palpatie (pulsatiele massa). Vanaf een zekere omvang kunnen ze op gevaarlijke wijze evolueren naar een scheur en dan een volledige ruptuur (Figuur 2): op abdominaal en thoracaal niveau is de bloeding in dit stadium massief en vaak fataal.
Ze zijn gevuld met klonters (gecoaguleerd bloed) en kunnen tromboseren (verstoppen) of emboliseren (kleine fragmenten in de bloedsomloop rondsturen die zich opstoppen in de meer distale arteries);

U hebt begrepen dat het om een ernstige ziekte gaat die op punt moet worden gesteld om te zien of de dreiging op complicaties aanwezig is of niet.

Balans

Indien dit probleem vermoed wordt is het nuttig om op raadpleging te komen. De diagnose van deze letsels wordt opgespoord met een echografie (Figuur 3) of een scanner. Ze wordt precieser gedocumenteerd met een angioscanner (Figuren 4) of een arteriografie (Figuren 5) of in geval van allergie aan het contrastproduct met een magnetische nucleaire resonantie of MRI (Figuur 6). In geval van nierinsufficiëntie beschikken we ook over de mogelijkheid om een arteriografie met CO2 te doen die niet schadelijk is voor de nieren.

Figuur 3

Figuren 4

Figuren 5

Figuur 6

Behandeling

Na evalutie van het probleem en van uw gezondheidstoestant (bloedname, cardiopulmonaire balans), overlopen we met u de mogelijkheden van behandeling.

-> Wat ook de behandeling is die ingesteld zal worden, wordt een medische behandeling voorgeschreven om alle risicofactoren te stabiliseren zoals vermeld in de algemeenheden.

-> In bepaalde gevallen is er geen indicatie om in te grijpen omdat het risico op ruptuur of complicatie nog zeer klein is, u zal dan regelmatig opgevolgd worden en de stabilisatie van de bloeddruk is fundamenteel. Er zal u ook een plaatjesaggregatieremmer voorgeschreven worden.

-> Indien nodig, wordt een heelkundige behandeling voorgesteld. Er wordt zo lang mogelijk voorrang gegeven aan een behandeling via endovasculaire weg die beduidend minder zwaar is dan de behandeling met open heelkunde.

-> De behandeling via endovasculaire weg heeft het voordeel dat ze zonder litteken uitgevoerd wordt en beduidend minder zwaar is dan de conventionele heelkunde. Daarom krijgt deze oplossing zoveel mogelijk voorrang als men moet ingrijpen. Dit domein ligt ons nauw aan het hart en alle spitstechnologiën worden goed beheerst en toegepast in Sint-Jan. Ze worden zeker uitgevoerd door uw chirurg zelf die u daarna op lange termijn opvolgt.

Deze techniek bestaat in het inbrengen van een prothese die versterkt is door een metalen armatuur. Ze wordt volledig in een fijne schede geschoven, die in de aorta ingebracht wordt en dan ontvouwd wordt. Ze sluit het aneurysma af van de bloedsomloop, wat het risico op evolutie naar een ruptuur uitschakelt (Figuur 7).

Figuren 7

Zie hier een voorbeeld van aneurysma dat door ons behandeld werd : de preoperatieve beelden zijn deze die voorheen opgenomen werden in het item “balans”, behalve Figuur 6 die een ander geval betreft. Dit geval is reeds bijzonder vermits het aneurysma de twee arteriae iliaca omgeeft onder de aorta en rechts, het daalt tot de iliacale biburcatie, wat een voorafgaande exclusie van de interne arteria iliaca vereist door embolisatie met behulp van kleine metalen spiraaltjes (coils) (Figuur 8). Indien deze embolisatie niet wordt uitgevoerd, is de exclusie van het aneurysma onvolledig en blijft het geperfuseerd en onder spanning en blijft het risico op ruptuur bestaan.

Figuren 8

Na plaatsing van de endoprothese (Figuur 9), wordt het aneurysma uitgesloten uit de bloedsomloop. Het risico op ruptuur of complicatie wordt opgeheven. Een opvolging is evenwel noodzakelijk.

Figuren 9

-> De behandeling met open heelkunde is een oudere en zwaardere techniek dan de endovasculaire heelkunde, want ze noodzaakt een laparotomie (dus een abdominale incisie). Er bestaan nog indicaties voor en deze vorm van heelkunde heeft een grotere betrouwbaarheid op lange termijn voor de endoprothesen van de aorta. Ze wordt o.a. voorgesteld als het om technische redenen niet mogelijk is om een aortale endoprothese te plaatsen.

Ze bestaat erin om het aneurysma te verwijderen en te vervangen door een speciale synthetische prothese (Figuur 10). Deze techniek wordt uiteraard ook in Sint-Jan gerealiseerd.

Figuren 10

Behandeling van andere aneurysmale lokalisaties

Zie hier een voorbeeld van de behandeling door onze zorgen van een aneurysma dat niet gelokaliseerd is ter hoogte van de abdominale aorta. Het gaat om een patiënte die drager is van een aneurysma van de miltslagader. Deze arterie is gelokaliseerd in het bovendeel van de buik en gaat naar de lever (Figuur 11).