Werelddag voor Patiëntveiligheid: focus op medicatie

Aanstaande zaterdag, 17 september 2022, organiseert de Wereldgezondheidsorganisatie de Werelddag voor Patiëntveiligheid rond het thema geneesmiddelen.
Wist je dat? Volgens de WHO wordt in een gezondheidsinstelling 1 op de 20 patiënten blootgesteld aan medicatie-gerelateerde ongevallen die voorkomen hadden kunnen worden.

Verschillende factoren kunnen aan de basis liggen van deze ongevallen:

• Interactie: Het gelijktijdig innemen van verschillende geneesmiddelen en/of bepaalde voedingsmiddelen, zoals pompelmoessap of voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine K, die de werkzaamheid van het geneesmiddel kunnen veranderen of toxiciteit veroorzaken.
• Leeftijdsgebonden veranderingen in het lichaam: verminderde werking van de nieren, van de lever, enz.
• Zelfmedicatie: zelf een geneesmiddel of voedingssupplement innemen zonder de arts of apotheker daarvan op de hoogte te stellen.
• Niet-naleving van de voorgeschreven behandeling: patiënt die geen symptomen meer heeft en besluit te stoppen met het innemen van zijn medicatie zonder erover te praten met zijn arts.

Hoe gebruikt u uw geneesmiddelen op de juiste manier?

Geneesmiddelen zijn er om u te behandelen, maar ze kunnen gevaarlijk zijn als ze verkeerd worden gebruikt.
Samen kunnen we ervoor zorgen dat u het juiste geneesmiddel krijgt, in de juiste dosis, op het juiste tijdstip en via de juiste toedieningsweg (via de mond, inspuiting in de aders, in de spieren, enz.)!

5 vragen om erachter te komen of u uw geneesmiddelen kent

Voor kwaliteitsvolle zorg en om vergissingen te vermijden, moet u uw geneesmiddelen en uw behandeling kennen.
Hieronder volgen 5 vragen die u  zichzelf kan stellen over uw geneesmiddelen (PAQS, 2022):

• Ken ik (of heb ik genoteerd) de lijst van geneesmiddelen die ik gewoonlijk inneem?
• Waartoe dienen mijn geneesmiddelen? (bijvoorbeeld: voor mijn bloeddruk, voor mijn hart).
• Hoe moet ik mijn geneesmiddelen innemen en voor hoe lang? (bijvoorbeeld: 1 druppel in elk oog gedurende 1 week).
• Wat zijn de bijwerkingen van mijn medicatie waarop ik moet letten? (bijvoorbeeld: hartkloppingen, duizeligheid, constipatie).
• Werden er tijdens uw ziekenhuisverblijf of raadpleging geneesmiddelen toegevoegd, geschrapt of veranderd? Zo ja, welke en waarom?

Als u het antwoord niet kent op één of meer van deze vragen, stel ze dan aan uw arts, apotheker of verpleegkundigen.

Denk eraan uw zorgverleners op de hoogte te stellen

Het is niet alleen belangrijk dat u uw behandeling kent, maar ook dat u ze meedeelt aan uw zorgverleners (huisarts, arts-specialist, apotheker, verpleegkundigen).
Hun dossiers zijn inderdaad niet altijd bijgewerkt. Bovendien is het mogelijk dat na een ziekenhuisopname de lijst van uw nieuwe geneesmiddelen niet is doorgegeven aan uw huisarts of uw apotheker.

Hoe moet u praktisch gezien een lijst van geneesmiddelen opstellen?

• Zorg ervoor altijd een volledige, nauwkeurige en bijgewerkte lijst bij te hebben van de geneesmiddelen die u inneemt: naam van het geneesmiddel (bijv.: Dafalgan®), dosering (bijv.: 1 g), hoe vaak u ze inneemt (bijv.: 1 tablet 3x/dag) en tijdstip waarop u ze inneemt (bijv.: ochtend, middag, avond).
• Vermeld ook geneesmiddelen die geen tabletten zijn: capsules, aërosols, puffs, crèmes, druppels, enz.

• Denk aan alle lichaamsdelen: ogen, longen, blaas, hart, … Klik hier om het formulier te bekomen en uw geneesmiddelen te registreren.

• Bekijk de verpakkingen van uw medicatie. Vraag hulp aan uw familie en huisarts. Als u een huisapotheker hebt, vraag hem uw medicatieschema af te printen.
• Toon uw lijst aan de zorgverleners bij elk bezoek aan het ziekenhuis (ziekenhuisopname, spoedgevallen, raadpleging, raadpleging vóór een operatie, enz.).
• Toets regelmatig uw behandeling af met uw huisarts.
• Werk uw lijst bij als er een verandering is in uw behandeling, een stopzetting of een nieuw geneesmiddel wordt toegevoegd.

Kortom, voor een veilig gebruik van geneesmiddelen moet u het zorgpersoneel informeren over uw huidige behandeling!
Aarzel niet om bij twijfel uw apotheker, arts of verpleegkundige om advies te vragen. Zij, en wij,  zijn er immers om u te helpen!